कम्प्युटर

आजको डिजिटल युगमा कम्प्युटर अपरेटर एक अत्यन्तै महत्वपूर्ण पद बनेको छ। चाहे सरकारी कार्यालय होस् वा निजी कम्पनी, बैंक होस् वा स्कूल – सबै स्थानमा कम्प्युटर अपरेटरको आवश्यकता पर्छ। तर धेरैलाई अझै पनि यो प्रश्न हुन्छ – “कम्प्युटर अपरेटर भनेको के हो?” यस लेखमा हामी कम्प्युटर अपरेटरको परिभाषा, कार्य, योग्यता, अवसर र तलबको विस्तृत जानकारी … Read more

इन्टरनेटको विकाससँगै आजभोलि नेपाली भाषामा टाइप गर्नु धेरै सजिलो र सहज भएको छ। चाहे तपाईं ब्लग लेख्दै हुनुहोस्, फेसबुकमा स्टाटस लेख्दै हुनुहोस् वा अफिसका लागि कागजात तयार पार्दै हुनुहोस्, नेपालीमा टाइप गर्न सक्नु एउटा आवश्यक सीप बन्दै गएको छ। यो लेखमा हामी नेपाली टाइप गर्ने विभिन्न सजिलो तरिकाहरू, उपकरणहरू, एप्स, र वेबसाइटहरूबारे विस्तृत रूपमा जानकारी … Read more

आजको डिजिटल युगमा हामी धेरैजसो प्रश्नहरूको उत्तर इन्टरनेटमार्फत खोज्ने गर्छौं। त्यसै क्रममा हामीले “सर्च इन्जिन” भन्ने शब्द धेरै पटक सुनेका छौं। तर, धेरैलाई अझै पनि सर्च इन्जिनको वास्तविक अर्थ, यसको काम गर्ने तरिका, र यसको महत्त्व स्पष्ट नहुन सक्छ। यस लेखमा हामी सर्च इन्जिन भनेको के हो, कसरी काम गर्छ, र यसको उपयोगिता के-के छन् … Read more

आजको डिजिटल युगमा “एआई” वा “Artificial Intelligence” (कृत्रिम बुद्धिमत्ता) भन्ने शब्द बारम्बार सुनिन्छ। तर धेरैलाई यो शब्दको सही अर्थ थाहा नहुन सक्छ। यस लेखमा हामी एआई के हो, यसको इतिहास, प्रकार, प्रयोग, फाइदा र जोखिमका विषयमा विस्तृत जानकारी दिनेछौं। एआई (AI) भनेको के हो? एआईको पुरा अर्थ हो “कृत्रिम बुद्धिमत्ता”। यसले यस्तो प्रविधिलाई जनाउँछ जसमा … Read more

आजको डिजिटल युगमा हामी प्रायः “ब्राउजर” शब्द सुन्छौं, विशेष गरी इन्टरनेट चलाउँदा। तर धेरैलाई ब्राउजर भनेको के हो भन्ने कुरा प्रस्ट थाहा नहुन सक्छ। यस लेखमा हामी ब्राउजरको परिभाषा, प्रकार, काम गर्ने तरिका, र लोकप्रिय ब्राउजरहरूबारे विस्तृत जानकारी दिनेछौं। ब्राउजरको परिभाषा ब्राउजर (Browser) वा वेब ब्राउजर भनेको एउटा सफ्टवेयर हो जसको प्रयोग गरेर हामी इन्टरनेटमा … Read more

आजको डिजिटल युगमा कम्प्युटर हाम्रो जीवनको अभिन्न हिस्सा बनिसकेको छ। चाहे शिक्षा क्षेत्र होस्, स्वास्थ्य सेवा, व्यापार वा संचार, कम्प्युटरको प्रयोग सबै क्षेत्रमा अनिवार्यजस्तै भइसकेको छ। कम्प्युटरले हाम्रो कामलाई छिटो, सजिलो, र प्रभावकारी बनाइदिन्छ। १. शिक्षा क्षेत्रमा कम्प्युटरको महत्व कम्प्युटरले शिक्षा क्षेत्रलाई डिजिटल युगमा पुर्‍याएको छ। अनलाइन कक्षा, ई-बुक्स, शैक्षिक भिडियो, प्रजेन्टेसन, र रिसर्च कार्यमा … Read more

यदि तपाईं अनलाइन किनमेल गर्नुहुन्छ, पैसा पठाउनु वा विदेशबाट भुक्तानी लिनुहुन्छ भने, PayPal (पेपाल) सबैभन्दा भरपर्दो र लोकप्रिय डिजिटल भुक्तानी प्रणाली हो। आजको डिजिटल युगमा पेपाल अकाउन्ट हुनु अनिवार्यजस्तै बनेको छ, विशेष गरी फ्रीलान्सर वा अनलाइन उद्यमीहरूका लागि। यस लेखमा, हामी पेपाल अकाउन्ट कसरी बनाउने भन्ने विषयमा चरण-दर-चरण जानकारी दिनेछौं। पेपाल के हो? PayPal एक … Read more

आजको डिजिटल युगमा हामी धेरै वेबसाइट र एपहरूमा आफ्नो Google Account (Gmail Account) प्रयोग गर्छौं। कहिलेकाहीँ हामीले प्रयोग गरिरहेको गूगल पासवर्ड बिर्सन सक्छौं। यस्तो अवस्थामा, हामीले पहिले सेव गरिएको पासवर्ड कसरी हेर्ने भन्ने जान्नु जरूरी हुन्छ। यसमा हामीले तपाईंलाई आफ्नो Google पासवर्ड कसरी हेर्ने (aafno google password kasari herne) भन्ने कुरा स्टेप-बाइ-स्टेप सिकाउनेछौं। गूगल पासवर्ड … Read more

आजको डिजिटल युगमा कम्प्युटर हाम्रो जीवनको महत्वपूर्ण हिस्सा बनिसकेको छ। चाहे पढाइ होस्, अफिसको काम, डिजाइन, प्रोग्रामिङ वा अनलाइन कारोबार – सबै क्षेत्रमा कम्प्युटरको प्रयोग अनिवार्य भइसकेको छ। यस लेखमा हामी तपाईंलाई कम्प्युटर ट्रिक्स र टिप्स सम्बन्धी उपयोगी जानकारी दिनेछौं, जसले तपाईंको कम्प्युटर चलाउने दक्षता, गति र उपयोगिता बढाउनेछ। कम्प्यूटरको काम सजिलो बनाउनका लागि केहि … Read more

इन्टरनेट अहिलेको डिजिटल जीवनशैलीको मुख्य आधार हो। अध्ययन, काम, मनोरञ्जन, बैंकिङ, किनमेल, तथा सामाजिक सञ्जालसम्म सबै इन्टरनेटमा निर्भर छन्। यस्ता अवस्थामा इन्टरनेटमा समस्या आउँदा हाम्रो दिनचर्या नै अस्तव्यस्त हुन सक्छ। मोडेमराउटरमा समस्या: तपाईंको इन्टरनेट कनेक्शनमा समस्या हुन सक्दैन, मोडेम वा राउटरमा समस्या हुन सक्दछ। मोडेम वा राउटरमाबाट तपाईंको कनेक्शनलाई रिसेट गर्ने प्रयास गर्नुहोस्। वायरलेस कनेक्सन … Read more

कम्प्यूटर सिक्ने विभिन्न तरिकाहरु छन्। आजको युग डिजिटल युग हो। हरेक क्षेत्रमा कम्प्युटरको प्रयोग अनिवार्यजस्तै बनिसकेको छ – शिक्षा, व्यापार, स्वास्थ्य, सञ्चार, तथा सरकारी सेवासम्म। यस्तो अवस्थामा कम्प्युटर चलाउन नजान्नु भनेको संसारसँग पछाडि पर्नुजस्तै हो। यदि तपाईं कम्प्युटर सिक्ने सोचमा हुनुहुन्छ भने, यो लेख तपाईंका लागि हो। यस लेखमा हामी कम्प्युटर सिक्न कस्ता तरिकाहरू छन्, … Read more

कम्प्यूटर समस्या निवारण Computer repair गर्दा, निम्नलिखित कुराहरुले मद्दत गर्दछन्: डाटा बैकअप गर्नुहोस्: समस्याको निवारणका बेला, तपाईंको महत्त्वपूर्ण डाटा बैकअप गर्नुहोस्, ताकि तपाईंको डाटा हराएमा तपाईंको डाटालाई सुरक्षित राख्न सक्दैन। समस्या पर्याप्त जाँच: समस्या प्राथमिक रूपमा कसरी उत्पन्न भएको भनेर जाँच्ने प्रयास गर्नुहोस्। केहि समस्याहरू प्राधिकृत कनेक्शन समस्याबाट पनि उत्पन्न हुन्छन्। सहयोग खोज्नुहोस्: यदि तपाईंलाई … Read more

आजको डिजिटल युगमा वेब डेभलपमेन्ट (Web Development) एक अत्यन्तै महत्वपूर्ण तथा चर्चित क्षेत्र बन्न पुगेको छ। सन् १९९० को दशकदेखि नै इन्टरनेटको विकाससँगै वेब डेभलपमेन्टको माग तथा उपयोगिता उल्लेखनीय रूपमा बढेको हो। अहिलेको समयमा व्यक्तिगत ब्लगदेखि लिएर ठूला व्यवसायिक वेबसाइटहरू, ई-कमर्स प्लेटफर्म, वेब एप्स, र अनलाइन सेवा प्रवाह गर्ने प्रणालीहरू वेब डेभलपमेन्टमार्फत बनाइन्छ। यस लेखमा … Read more

आजको डिजिटल युगमा ग्राफिक्स डिजाइनिङ (Graphics Designing) एउटा अत्यन्तै महत्वपूर्ण र लोकप्रिय क्षेत्रमा परिणत भइसकेको छ। ग्राफिक्स डिजाइनिङ एक कला र पेशा हो जसमा चित्र, छवि, डिजाइन, र टेक्स्टको सुन्दर र प्रभावी रूपमा प्रस्तुत गर्ने प्रक्रिया र कौशल हो। यसमा अनिवार्य रूपमा कम्प्युटर प्रोग्राम र सॉफ्टवेयर हुन्छन्, जसको प्रयोग गरेर चित्र, लोगो, वेबसाइट, विज्ञापन, पोस्टर, … Read more

बजारमा विभिन्न ब्राण्डका फरक फरक मूल्य र फिचर्सका ल्यापटपहरु पाईन्छन्। ल्यापटप किन्दा स्क्रिन साइज, हार्ड डिस्क, र्याम आदि आफ्नो कामलाई उपयुकता छ कि छैन ध्यान दिनु पर्छ । ल्यापटपमा गर्ने काम अनुसार फिचर्स र मूल्य निर्धारण हुन्छ। हामीले ल्यापटप मुल्य हेरेर किन्ने गर्छौं तर कहिले काहिँ त्यो हाम्रो निर्णय गलत पनि हुन सक्छ । ल्यापटप … Read more

माइक्रोसफ्ट वर्ड माइक्रोसफ्ट कर्पोरेशनले तयार गरेको माईक्रोसफ्ट अफिस प्रोग्राम समुह भित्र पर्ने एक कम्प्युटर सफ्टवेयर हो। यस सफ्टवेयरको मद्दतले टाइपिङ, इडिटिङ, प्रिन्टिङ गर्न सकिन्छ। अक्टोबर १९८३ मा माइक्रोसफ्ट वर्डको पहिलो संस्करण वर्ड १.० आएको थियो। माईक्रोसफ्ट वर्डमा कुनै पनि अक्षर, अंक, तथ्याङ्क टाइप गर्न तथा व्याकरण शुद्धि पनि गर्न सकिन्छ। टाइप गरिएको वस्तुलाई प्रिन्ट गर्न … Read more

अपरेटिङ सिस्टम एउटा सफ्टवेयर प्रोग्राम हो जसले कम्प्यूटर हार्डवेयर र सफ्टवेयर सञ्चालन गर्न सक्षम बनाउँछ। भन्नुको अर्थ अपरेटिङ सिस्टमको मुख्य काम हार्डवेयर र सफ्टवेयर बीचको मध्यस्थता हो। अपरेटिङ सिस्टम कम्प्युटर स्रोतहरू कार्यान्वयन र व्यवस्थापनको लागि जिम्मेवार हुन्छ। कम्प्यूटर अपरेटिङ सिस्टम बिना कम्प्यूटर र सफ्टवेयर बेकार हुन्छ। अपरेटिङ सिस्टमका मुख्य कार्यहरु फाइल र फोल्डरहरूको व्यवस्थापन, यन्त्र … Read more

सिपियु (CPU) अर्थात् सेन्ट्रल प्रोसेसिङ्ग युनिट (Center processing unit) कम्प्युटर उपकरणको मुख्य भाग हो जुन कम्प्युटको मदरबोडको बिच भाग रहेको हुन्छ। यसलाई कम्प्युटरको मस्तिषक पनि भन्न सकिन्छ। यो कम्पनिको हिसाबले दुई भागमा विभाजन गर्न सकिन्छ इन्टेल (Intel) र एमडी Amd। यसमा पनि जेनेरेसन (generation) भन्ने हुन्छ । पुरानो भन्दा नयाँ जेनेरेसनका सिपियु राम्रो हुन्छ । … Read more

कम्प्युटर हाडवेयर भनेको कम्प्युटरको भौतिक भाग अर्थात् सम्पूर्ण पार्टपुर्जा वा उपकरणहरू हुन जसलाई हामीले देख्न र छुन सक्छौ। कम्प्युटर हाडवेर भन्नले केन्द्रीय प्रशोधन एकाई (सीपीयू), किबेार्ड, माउस, स्क्यानर, मनिटर, ग्राफिक्स कार्ड, प्रिन्टर, स्पिकर, मदरबोर्ड आदी बुझिन्छ। हार्डवेयरले आफै कार्य गर्न सक्दैन, कुनै निर्देशन कार्यान्वयन गर्न सफ्टवेयर द्वारा निर्देशित हुन्छ। हार्डवेयर र सफ्टवेयरको संयोजनले एक प्रयोग … Read more

अक्षर, अंक, ध्वनि वा तस्वीरको रूपमा सूचनाहरूलाई विद्युतीय यन्त्रहरू जस्तै कम्प्युटर तथा दूरसञ्चार प्रविधिको प्रयोग गरी सम्प्रेषण, सङ्ग्रह र प्रवाहलाई सूचना प्रविधि भनिन्छ। सूचना प्रविधि (suchana pravidhi) वा आईटी कम्प्युटर विज्ञानको एक शाखा हो जुन हाम्रो दैनिक जीवनमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको हुन्छ। यो प्रबिधिले सूचना प्रवाहमा मात्र सहयोग गरेको छैन कि सूचना प्रविधिले गर्दा … Read more

कम्प्यूटर नेटवर्क दुई वा दुई भन्दा बढी कम्प्युटर प्रणालीहरूको संग्रह हो जुन एकसाथ जोडिएको हुन्छ र एउटा कम्प्युटरमा रहेको फाइल, डाटा तथा प्रोग्रामहरु अरू कम्प्युटरहरूबाट चलाउन सकिन्छ । एक प्रणाली हो जसले दुई वा सोभन्दा बढी कम्प्युटरहरूलाई आपसमा केबल वा ताररहित (wireless) माध्यमबाट जोड्नुलाई नेटवर्क भनिन्छ । नेटवर्क प्रकारहरु लोकल एरिया नेटवर्क Local area network … Read more

“इमेल” भनेको “इलेक्ट्रोनिक मेल” (Eletronic Mail) को सङ्क्षेपिक रूप हो। यसले डिजिटल रूपमा चिठ्ठी, डोकुमेन्ट, तस्वीर र अन्य फाइलहरू एउटा कम्प्युटरबाट अर्को कम्प्युटरमा, एउटा मोबाईलबाट अर्को मोबाईलमा वा डेभाइसमा पठाउँछ । इमेल हुलाक चिठ्ठी जस्तै हो, यसको प्रयोग गरेर इमेल एड्रेस भएका व्यक्ति/संस्थहरू बीच आपसमा विद्युतिय माध्यमबाट पत्राचार गर्न सकिन्छ। यसको हुलाक चिठ्ठी गति धेरै … Read more

सफ्टवेयरहरूले कम्प्युटरलाई विभिन्न कार्यहरू गर्न मद्दत गर्छ, जस्तै डाटा प्रोसेसिङ्ग, डाटा संग्रह र संचालन, संचार, ग्राफिक्स आदि। प्रयोगकर्ताले दिएको कुन निर्देशनलाई कसरी सम्पन्न गर्ने भन्ने जानकारी सफ्टवेयरमा हुन्छ। सफ्टवेयर विभिन्न प्रकारका हुन्छन र मुल्यका आधारमा यसलाई पेड (paid) र फ्री (free) दुई प्रकारमा विभाजन गर्न सकिन्छ। फ्री सफ्टवेयरलाई opensource software पनि भनिन्छ जुन प्रयोग गर्दा … Read more

कम्प्युटर एक इलेक्ट्रॉनिक मानव निर्मित उपकरण हो जसले डाटा प्रोसेस गर्न, संचित गर्न र निर्धारित कार्यहरू पूरा गर्न सक्छ। यो उपकरण सूक्ष्म सर्किटहरू, मेमोरी, प्रोसेसर, इनपुट उपकरणहरू (जस्तै कि किबोर्ड र माउस), आउटपुट उपकरणहरू (जस्तै कि मोनिटर, प्रिन्टर) आदि शामिल छन्। कम्प्युटरलाई नेपाली भाषामा “सुशाङख्य” भनिन्छ। कम्प्युटर शब्द ल्याटिन शब्द Computare बाट आएको हो जस्को … Read more