सूचना-प्रविधि

बजारमा विभिन्न ब्राण्डका फरक फरक मूल्य र फिचर्सका ल्यापटपहरु पाईन्छन्। ल्यापटप किन्दा स्क्रिन साइज, हार्ड डिस्क, र्याम आदि आफ्नो कामलाई उपयुकता छ कि छैन ध्यान दिनु पर्छ । ल्यापटपमा गर्ने काम अनुसार फिचर्स र मूल्य निर्धारण हुन्छ। हामीले ल्यापटप मुल्य हेरेर किन्ने गर्छौं तर कहिले काहिँ त्यो हाम्रो निर्णय गलत पनि हुन सक्छ । ल्यापटप … Read more

माइक्रोसफ्ट वर्ड माइक्रोसफ्ट कर्पोरेशनले तयार गरेको माईक्रोसफ्ट अफिस प्रोग्राम समुह भित्र पर्ने एक कम्प्युटर सफ्टवेयर हो। यस सफ्टवेयरको मद्दतले टाइपिङ, इडिटिङ, प्रिन्टिङ गर्न सकिन्छ। अक्टोबर १९८३ मा माइक्रोसफ्ट वर्डको पहिलो संस्करण वर्ड १.० आएको थियो। माईक्रोसफ्ट वर्डमा कुनै पनि अक्षर, अंक, तथ्याङ्क टाइप गर्न तथा व्याकरण शुद्धि पनि गर्न सकिन्छ। टाइप गरिएको वस्तुलाई प्रिन्ट गर्न … Read more

अपरेटिङ सिस्टम एउटा सफ्टवेयर प्रोग्राम हो जसले कम्प्यूटर हार्डवेयर र सफ्टवेयर सञ्चालन गर्न सक्षम बनाउँछ। भन्नुको अर्थ अपरेटिङ सिस्टमको मुख्य काम हार्डवेयर र सफ्टवेयर बीचको मध्यस्थता हो। अपरेटिङ सिस्टम कम्प्युटर स्रोतहरू कार्यान्वयन र व्यवस्थापनको लागि जिम्मेवार हुन्छ। कम्प्यूटर अपरेटिङ सिस्टम बिना कम्प्यूटर र सफ्टवेयर बेकार हुन्छ। अपरेटिङ सिस्टमका मुख्य कार्यहरु फाइल र फोल्डरहरूको व्यवस्थापन, यन्त्र … Read more

सिपियु (CPU) अर्थात् सेन्ट्रल प्रोसेसिङ्ग युनिट (Center processing unit) कम्प्युटर उपकरणको मुख्य भाग हो जुन कम्प्युटको मदरबोडको बिच भाग रहेको हुन्छ। यसलाई कम्प्युटरको मस्तिषक पनि भन्न सकिन्छ। यो कम्पनिको हिसाबले दुई भागमा विभाजन गर्न सकिन्छ इन्टेल (Intel) र एमडी Amd। यसमा पनि जेनेरेसन (generation) भन्ने हुन्छ । पुरानो भन्दा नयाँ जेनेरेसनका सिपियु राम्रो हुन्छ । … Read more

कम्प्युटर हाडवेयर भनेको कम्प्युटरको भौतिक भाग अर्थात् सम्पूर्ण पार्टपुर्जा वा उपकरणहरू हुन जसलाई हामीले देख्न र छुन सक्छौ। कम्प्युटर हाडवेर भन्नले केन्द्रीय प्रशोधन एकाई (सीपीयू), किबेार्ड, माउस, स्क्यानर, मनिटर, ग्राफिक्स कार्ड, प्रिन्टर, स्पिकर, मदरबोर्ड आदी बुझिन्छ। हार्डवेयरले आफै कार्य गर्न सक्दैन, कुनै निर्देशन कार्यान्वयन गर्न सफ्टवेयर द्वारा निर्देशित हुन्छ। हार्डवेयर र सफ्टवेयरको संयोजनले एक प्रयोग … Read more

अक्षर, अंक, ध्वनि वा तस्वीरको रूपमा सूचनाहरूलाई विद्युतीय यन्त्रहरू जस्तै कम्प्युटर तथा दूरसञ्चार प्रविधिको प्रयोग गरी सम्प्रेषण, सङ्ग्रह र प्रवाहलाई सूचना प्रविधि भनिन्छ। सूचना प्रविधि (suchana pravidhi) वा आईटी कम्प्युटर विज्ञानको एक शाखा हो जुन हाम्रो दैनिक जीवनमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको हुन्छ। यो प्रबिधिले सूचना प्रवाहमा मात्र सहयोग गरेको छैन कि सूचना प्रविधिले गर्दा … Read more

कम्प्यूटर नेटवर्क दुई वा दुई भन्दा बढी कम्प्युटर प्रणालीहरूको संग्रह हो जुन एकसाथ जोडिएको हुन्छ र एउटा कम्प्युटरमा रहेको फाइल, डाटा तथा प्रोग्रामहरु अरू कम्प्युटरहरूबाट चलाउन सकिन्छ । एक प्रणाली हो जसले दुई वा सोभन्दा बढी कम्प्युटरहरूलाई आपसमा केबल वा ताररहित (wireless) माध्यमबाट जोड्नुलाई नेटवर्क भनिन्छ । नेटवर्क प्रकारहरु लोकल एरिया नेटवर्क Local area network … Read more

“इमेल” भनेको “इलेक्ट्रोनिक मेल” (Eletronic Mail) को सङ्क्षेपिक रूप हो। यसले डिजिटल रूपमा चिठ्ठी, डोकुमेन्ट, तस्वीर र अन्य फाइलहरू एउटा कम्प्युटरबाट अर्को कम्प्युटरमा, एउटा मोबाईलबाट अर्को मोबाईलमा वा डेभाइसमा पठाउँछ । इमेल हुलाक चिठ्ठी जस्तै हो, यसको प्रयोग गरेर इमेल एड्रेस भएका व्यक्ति/संस्थहरू बीच आपसमा विद्युतिय माध्यमबाट पत्राचार गर्न सकिन्छ। यसको हुलाक चिठ्ठी गति धेरै … Read more

कुनै पनि वस्तु वा सेवालाई बिक्री गर्नको लागी अपनाईने तरिका, रणनितिहरुलाई हामी मार्केटिङ्ग भनेर बुज्छौं । उध्योगहरुको विकाससँग उत्पादित वस्तुहरुको बजारीकरणको (marketing) विकास भयो । मार्केटिङ्ग शुरुवातका दिनहरुमा र अहिले धेरै फरक छ । मार्केटिङ्गलाई हामी दुई भागमा विभाजना गर्न सक्छौं अफलाईन मार्केटिङ्ग (offline marketing) र डिजिटल मार्केटिङ्ग व अनलाईन मार्केटिङ्ग (digital marketing) । अफलाईन … Read more

वेबसाईट (वेबसाईट) भनेको एक इलेक्ट्रोनिक पृष्ठ वा पृष्ठहरूको संग्रह हो । वेबसाईटको शुरुवाती दिनहरुमा यसको उद्देश्य भनेको प्रयोगकर्तालाई इन्टरनेटको माध्यमबाट सूचना उपलब्ध गराउनु हो तर अहिले वेबसाईट भनेको मनोरन्जन देखी व्यापार धेरै क्षेत्रहरुमा यसको प्रयोग हुन थालेको छ। वेबसाइटहरूले एक संरचित रूपमा विशेष डोमेन (URL) राख्छन् जसका माध्यमबाट प्रयोगकर्ता उनीहरूले वेबसाइटलाई पहुँच गर्न सक्छन्। वेबसाईटले … Read more

सफ्टवेयरहरूले कम्प्युटरलाई विभिन्न कार्यहरू गर्न मद्दत गर्छ, जस्तै डाटा प्रोसेसिङ्ग, डाटा संग्रह र संचालन, संचार, ग्राफिक्स आदि। प्रयोगकर्ताले दिएको कुन निर्देशनलाई कसरी सम्पन्न गर्ने भन्ने जानकारी सफ्टवेयरमा हुन्छ। सफ्टवेयर विभिन्न प्रकारका हुन्छन र मुल्यका आधारमा यसलाई पेड (paid) र फ्री (free) दुई प्रकारमा विभाजन गर्न सकिन्छ। फ्री सफ्टवेयरलाई opensource software पनि भनिन्छ जुन प्रयोग गर्दा … Read more

कम्प्युटर एक इलेक्ट्रॉनिक मानव निर्मित उपकरण हो जसले डाटा प्रोसेस गर्न, संचित गर्न र निर्धारित कार्यहरू पूरा गर्न सक्छ। यो उपकरण सूक्ष्म सर्किटहरू, मेमोरी, प्रोसेसर, इनपुट उपकरणहरू (जस्तै कि किबोर्ड र माउस), आउटपुट उपकरणहरू (जस्तै कि मोनिटर, प्रिन्टर) आदि शामिल छन्। कम्प्युटरलाई नेपाली भाषामा “सुशाङख्य” भनिन्छ। कम्प्युटर शब्द ल्याटिन शब्द Computare बाट आएको हो जस्को … Read more

कम्प्युटर भनेको के हो भन्ने प्रश्नको उत्तरमा यो एक इलेक्ट्रोनिक यन्त्र हो जसले डाटा प्रोसेस, सूचना संग्रह र कार्यहरू सम्पादन गर्दछ। यो यन्त्र मानव द्वारा दिएको निर्देशनामा काम गर्न सक्छ जसले विभिन्न प्रकारका कार्यहरू पूरा गर्दछ। कम्प्युटरको फाइदा व्यापार, शिक्षा, संचार, विज्ञान, संगठन, मनोरञ्जन र अन्य क्षेत्रमा धेरै छ। कम्प्यूटरले गतिशीलता र दक्षता बढाउँदछ, समयको … Read more

विन्डोज बटनसँगको सर्टकटहरुHome: पेजको माथि जानEnd:पेजको अन्तिममा जानDelete: केहि कुरा डिलिट गर्नF1: सहयोग मेनु खोल्नF2: फाइलको नाम परिवर्तन गर्नF3: फाइल एक्सप्लोरारमा फाइललाई सर्च गर्नF5: रिफ्रेश गर्नF11: भिडियो , वेबपेजलाई फुल स्क्रिन बनाउनBackspace : अगाडिको ट्याब वा लोकेसनमा जानWindows Key: स्टार्ट मेनु पनि खोल्ने गर्छ |Windows Key + E : विन्डोजको फाइल एक्सप्लोरर खोल्नWindows Key + … Read more

कम्प्युटर भाइरस भनेको कुनै रुघाखोकी लाग्दा आउने भाइरस जस्तो जीवाणु तथा किटाणु होइन.यो कुनै बिषेस सफ्टवेयर हो जसले हाम्रो कम्प्युटरको कुनै पनि कार्यमा बाधा दिने प्रोग्राम बन्द गरिदिने,बारबार कुनै एकै प्रकारको सूचना देखाउने,कम्प्युटर अटोमेटिक बन्द गराउने,कम्प्युटर लाई कामै नलाग्ने बनाउने आदि काम गर्दछ। प्राय कम्प्युटरमा बारम्बार कार्य अवरोध आईराख्यो अनि कम्प्युटर आफैं स्वीच अफ भैराख्यो … Read more