नेपालमा जग्गा खरिदबिक्री, घर निर्माण वा कुनै कानुनी कामका लागि जग्गा नापजाँच अनिवार्य प्रक्रिया हो। तर धेरैलाई यो प्रक्रिया झन्झटिलो, समय लाग्ने र जटिल लाग्न सक्छ। तर अहिले प्रविधिको प्रयोग र सरकारी सेवाहरू अनलाइन हुँदै गएपछि जग्गा नाप्ने तरिका पहिलेभन्दा निकै सजिलो र पारदर्शी भएको छ।
यस लेखमा हामी नेपालमा जग्गा नाप्ने सजिलो तरिकाहरू, आवश्यक कागजात, लागत, र डिजिटल नापीबारे जानकारी दिनेछौं।
जग्गा नापी भनेको के हो?
जग्गा नापी भन्नाले कुनै जग्गाको सटिक साइज र सीमाना निर्धारण गर्ने प्रक्रिया हो।
यस प्रक्रिया मार्फत:
- जग्गाको क्षेत्रफल पुष्टि हुन्छ
- घर बनाउँदा प्लानिङ गर्न सजिलो हुन्छ
- कानुनी झमेलाबाट बच्न सकिन्छ
- खरिदबिक्री गर्दा विवाद नहोस भनेर नापी अनिवार्य हुन्छ
जग्गा नाप्न किन आवश्यक पर्छ?
- खरिदबिक्री गर्दा वास्तविक क्षेत्रफल थाहा पाउन
- समस्या समाधान गर्न
- नक्सा पास गराउँदा
- विवाद समाधान गर्न
हेक्टर, बिघा, कठ्ठा, धुर, रोपनी, आना थाहा पाउन
1 Hectar (हेक्टर) = 2.4711 Acre (एकर)
1 Bigha (बिघा) = 20 kattha (कठ्ठा)
1 Bigha (बिघा) = 6772.63 m
1 Bigha (बिघा) = 72900 sq.ft.
1 Katha (कठ्ठा) = 20 dhur (धुर)
1 Katha (कठ्ठा) = 338.63 m
1 Katha (कठ्ठा) = 3645 sq.ft.
1 Dhur (धुर) = 2.1296 paisa (पैसा)
1 Dhur (धुर) = 16.93 m
1 Dhur (धुर) = 182.25 sq.ft.
1 Ropani (रोपनी) = 16 aana (आना)
1 Ropani (रोपनी) = 64 paisa (पैसा)
1 Aana (आना) = 4 paisa (पैसा)
1 Paisa (पैसा) = 4 daam (दाम)
एक बिघामा कति रोपनी हुन्छ?
1 Bigha (बिघा) = 13.3126 ropani (रोपनी)
एक रोपनी बराबर कति कठ्ठा हुन्छ?
1 Ropani (रोपनी) = 1.5023 kattha (कठ्ठा)
एक आना मा कति धुर हुन्छ?
1 Aana (आना) = 1.8777 dhur (धुर)
१ हेक्टरमा कति रोपनी हुन्छ?
१ हेक्टरमा 19.65 रोपनी हुन्छ।
१ हेक्टर = 10,000 वर्ग मिटर
एक कठ्ठा बराबर कति आना हुन्छ?
1 Kattha (कठ्ठा) = 10.64 Aana (आना)
थप जानकारीका लागि:
| इकाई | बराबर |
|---|---|
| 1 हेक्टर | 19.65 रोपनी |
| 1 रोपनी | 16 आना |
| 1 आना | 4 पैसा |
| 1 पैसा | 4 दाम |
नेपालमा जग्गा नाप्ने सजिलो तरिकाहरू
नापी कार्यालयमा निवेदन दिने तरिका
प्रक्रिया:
नापी कार्यालय जानुहोस्: तपाईंको जिल्ला अनुसार सम्बन्धित नापी कार्यालय (Survey Office) जानुहोस्।
निवेदन फारम भर्नुहोस्: फारममा जग्गाको विवरण (कित्ता नं., क्षेत्रफल, मालपोत कार्यालय, जग्गाधनीको नाम आदि) भरिन्छ।
आवश्यक कागजात बुझाउनुहोस्:
- नागरिकता प्रमाणपत्र
- लालपुर्जाको प्रतिलिपि
- कित्ताकाट नक्सा (यदि उपलब्ध छ भने)
- पासपोर्ट साइज फोटो
रसिद तिर्नुहोस्: सरकारले तोकेको शुल्क बुझाउनुहोस्। लागत स्थानअनुसार फरक पर्न सक्छ।
नापी कर्मचारी (अमिन) बाट मापन गराउने: निवेदनपछि नापी कर्मचारी (अमिन) तपाईंको जग्गा आएर मापन गर्छन्।
रिपोर्ट प्राप्त गर्नुहोस्: मापन रिपोर्ट वा ‘नापजाँच प्रतिवेदन’ प्राप्त गर्नुहोस्।
डिजिटल नापी प्रणाली (Digital Cadastral Survey)
नेपाल सरकारले केही जिल्लाहरूमा डिजिटल नापी (DGPS) प्रणाली सुरु गरिसकेको छ।
डिजिटल नापीका फाइदा:
- १ से.मी.सम्म सटिक नाप
- छिटो, पारदर्शी र डिजिटल रेकर्ड
- नक्शा अनलाइनमा हेर्न मिल्ने
- दोहोरो नापी वा विवादको सम्भावना कम
सुझावहरू
- फारम बुझाउँदा कागजातहरू राम्ररी मिलाउनुहोस्
- फोटोकपीमा नागरिकता र लालपुर्जामा हस्ताक्षर राख्नुहोस्
- सधैं सरकारी रसिद राख्नुहोस्
- अमिन आएर नाप्दा आफै उपस्थित हुनुहोस्
- छिमेकीसँग सीमाना प्रष्ट मिलाएर राख्नुहोस्
जग्गा नाप्दा ध्यान दिनुपर्ने कुरा के हो भने: सबै कागजात मिलाएर, सरकारी कार्यालयमा समयमै सम्पर्क गर्ने र कुनै विवाद भए कानुनी रूपमा समाधान खोज्ने हो।