धेरै दम्पतीका लागि “महिनावारी (मिन्स) सकिएको कति दिनपछि बच्चा बस्छ?” भन्ने कुरा निकै चासोको विषय हुन्छ। सन्तानको योजना बनाउने क्रममा यो जान्नु अत्यन्त जरुरी हुन्छ कि महिला शरीरमा कहिले अण्डा निष्कासित हुन्छ (ovulation) र त्यो बेला सहवास गरेमा गर्भ रहनको सम्भावना बढी हुन्छ।
महिनावारीपछिको गर्भधारणको उपयुक्त समय
सामान्यतया महिलाको महिनावारी चक्र २८ दिनको हुन्छ। यो चक्र महिनावारी सुरु भएको दिनदेखि अर्को महिनावारी सुरु हुने दिनसम्म गणना गरिन्छ। यस्तो अवस्थामा:
- १४औँ दिनमा अण्डा निष्कासित (Ovulation) हुन्छ।
- अण्डा निष्कासित भएको २४ घण्टा भित्र मात्र उर्वर रहन्छ।
- तर शुक्राणु (sperm) महिला शरीरमा ३ देखि ५ दिनसम्म जीवित रहन सक्छ।
बच्चा बस्ने सम्भावना बढी हुने दिनहरू
महिनावारी शुरु भएको दिनदेखि हेर्दा:
| दिन | अवस्था |
|---|---|
| 1-5 | दिन महिनावारी, गर्भ रहन सम्भावना कम |
| 6-9 | दिन सम्भावना थोरै |
| 10-17 | दिन उच्च सम्भावना (Fertile Window) |
| 18+ | दिन सम्भावना घट्दै जान्छ |
त्यसैले महिनावारीको लगभग १० देखि १७ दिनभित्र सहवास गरेमा बच्चा बस्ने सम्भावना बढी हुन्छ।
प्रजनन चक्र (Ovulation Cycle) कसरी बुझ्ने?
महिनावारी नियमित छ भने, महिनावारी भएको १४ औँ दिन नजिक अण्डा निष्कासित हुन्छ।
अनियमित महिनावारी भएमा, अण्डोत्सर्ग कहिले हुन्छ भनेर अनुमान गर्न गाह्रो पर्न सक्छ। यस्तो अवस्थामा ओभुलेसन किट प्रयोग गर्न सकिन्छ।
गर्भ रहन चाहने महिलाले स्वस्थ खानपान, तनाव कम गर्ने, र चिकित्सकको सल्लाह अनुसार सहवासको समय मिलाउनु आवश्यक हुन्छ।
बच्चा बसिसकेपछि देखिने संकेतहरू
गर्भ रहन थालेपछि महिलामा केही लक्षण देखिन सक्छन्:
- महिनावारी रोकिनु
- थकान र कमजोरी
- वाकवाकी लाग्ने
- स्तन दुख्ने
- बारम्बार पिसाब लाग्ने
यी लक्षण देखिएमा गर्भ परीक्षण (pregnancy test) गर्न सकिन्छ।
महिनावारी सकिएको करिब १० देखि १७ दिनको बीचमा गर्भ रहन सम्भावना बढी हुन्छ। यो समयलाई “fertile window” भनिन्छ। यदि तपाईं बच्चा चाहनुहुन्छ भने, आफ्नो महिनावारी चक्रलाई ट्र्याक गर्नुहोस् र उपयुक्त समयमा सहवास गर्नुहोस्। यस्तै, यदि तपाईं गर्भधारण रोक्न चाहनुहुन्छ भने पनि यिनै दिनहरूमा सावधानी अपनाउनु आवश्यक हुन्छ।
FAQs
Q1. महिनावारीपछि कति दिनमा बच्चा बस्न सक्छ?
A: सामान्यतः १० देखि १७ दिनको बीचमा सम्भावना बढी हुन्छ।
Q2. बच्चा बस्ने संकेतहरू के-के हुन्छन्?
A: महिनावारी रोकिनु, वाकवाकी लाग्नु, स्तन दुख्नु, थकान आदि।
Q3. महिनावारी अनियमित भएमा के गर्ने?
A: ओभुलेसन ट्र्याक गर्न टेस्ट किट प्रयोग गर्नुहोस् वा चिकित्सकको सल्लाह लिनुहोस्।